به گزارش خبرگزاری «حوزه» در روز نهم جشنواره فیلم فجر، مستند «a157» و فیلمهای «سگ و دیوانه عاشق»، «لاک قرمز»، «خانه ای در خیابان چهل و یکم» و «خشم و هیاهو» روی پرده رفتند که به طور اجمال سه فیلم آخر را مورد ارزیابی قرار میدهیم.
«لاک قرمز» ساخته سید جمال سید حاتمی، فیلمی که سعی دارد در پس داستانی اجتماعی، نهاد خانواده را مورد توجه قرار دهد. این فیلم اولین تجربه فیلمساز در مقام کارگردان است که در بخش هنر و تجربه به نمایش درآمده، اما به دلیل نگاه تلخ و شتاب آلود فیلم، آن را نمیتوان کاری قابل تامل دانست. آسیب دیگری که به این فیلم ضربه زده، شخصیت پردازی ضعیف در فیلم می باشد که مانع باورپذیری کار گردیده و به نوعی جذابیت کار را از بین برده است، البته نمی خواهم مفهومی که در فیلم به کار رفته را زیر سوال ببرم، چون در آن برخی از دغدغههای نسل جوان مطرح میشود، ولی متأسفانه این دغدغه با زبانی سینمایی بیان نمیشود.
درباره گرایشات دینی و اخلاقی این فیلم هم باید گفت تا حدودی موضوعات مورد نظر در این فیلم وجود دارد، اما نه به صورتی که بتوان درباره آن به عنوان یک روش اصلی بحث کرد. دلیلم نیز این است که وقتی در جامعه اسلامی فیلمی ساخته میشود، مسلم است که ناخودآگاه توجهات اخلاقی در کار وجود داشته باشد، اما این امر توجیهی نیست که کار را اثری ارزشی بدانیم. مطلب دیگری به عنوان امتیاز مثبت این که «لاک قرمز» با وجود نشان دادن تلخی، به هیچ وجه از جامعه پیرامون خود سیاه نمایی ندارد. این مزیت نیز فاکتور مهمی است که باید در دیگر کارهای اجتماعی هم مد نظر قرار گیرد. بحث بعدی مربوط به بازیگری این کار میشود که نمره خوبی گرفته، به ویژه بازیگر جوان فیلم پردیس احمدیه، کاری خوب از خود ارائه میدهد.
در فیلم سینمایی «لاک قرمز» که تهیهکنندگی آن را کامران مجیدی به عهده دارد، بازيگرانی چون پانته آ پناهیها، پرديس احمديه، مسعود كرامتی، بهنام تشكر و رسول نقوی بازی میکنند. در خلاصه داستان این فیلم سینمایی چنین آمده: دخترک تازه به انگشتانش لاک زده بود که روزگار صورتش را نقاشی کرد.
«خانه ای در خیابان چهل و یکم»
ساخته جدید حمید رضا قربانی «خانهای در خیابان چهل یکم نام دارد» که در بخش سودای سیمرغ به نمایش درآمد. این فیلم هم کاری اجتماعی است که محور و موضوع آن خانواده می باشد، اما با این ویژگی که بیان مسائل در آن عمق ندارد. درکلامی، فیلمساز تنها خواسته با بیان برخی آسیبها فیلمی نقادانه بسازد، ولی به هیچ وجه درباره چرایی آن بحث نمیشود. دلیل رخ دادن این اتفاق نیز این است که این دست فیلمهای معمولا با استقبال جشنواره مواجه میشوند، برای همین هر فیلمسازی میخواهد به نوعی در این حوزه قدم بردارد.
در این فیلم، خانواده ریشه ندارد و باورهای دینی در کار نیز بسیار کم رنگ است؛ یعنی آموزههایی که در آن مشاهده میشود، با شاخصههای سبک زندگی ایرانی اسلامی همخوان نیست، برای همین روابطی که بین آدمها نشان داده میشود، باور پذیر نبوده، تماشاگر با آن ارتباط برقرار نمیکند. این فیلمها مسلما در گیشه موفق نخواهد بود، فیلمی که تنها مخاطبنش جشنوارههای سینمایی هستند؟!
از نگاه من امتیاز مهم این فیلم را میتوان در تعریف مقام مادر توصیف کرد، چون نشان میدهد، چگونه مادری با وجود درگیر بودن با مشکلات مادی و خانوادگی سعی میکند خانواده خود را در امنیت نگاه دارد، اما ای کاش در این فیلم، گرایشات اسلامی را هم به وضوح میدیدیم، یعنی کارگردان نشان میداد شخصیت اصلی با توکل به ایمان و اعتقادات مذهبی، با مشکلات رو به رو میشود. در این شرایط میشد ادعا کرد که سبک و روشی از زندگی ایرانی اسلامی را هم در فیلم شاهد بودهایم.
نکتهای دیگری را میتوان به عنوان توصیه به فیلمسازانی که در حوزه مسائل اجتماعی کار میکنند مطرح کرد. آنهم اینکه سعی کنند در پرداختن به موضوعات خانوادگی، از تکرار فاصله گرفته و نگاهشان را تحلیل محور کنند تا گرایشات و تعلقات اعتقادی را هم در این کارها بیشتر شاهد باشیم. درضمن توصیه میشود در فیلمهای اجتماعی، کارگردان تا حد امکان از سلیقه شخصی بپرهیزند و بیشتر به واقعیات اجتماعی تاکید داشته باشند.
در خلاصه داستان این فیلم آمده؛ دو برادر بر سر موضوعی مالی در مغازهای که ارث پدریشان است مشاجره میکنند، یکی از برادرها، دیگری را به قتل میرساند. قاتل میگریزد و خانواده را که همگی در یک خانه سه طبقه با هم زندگی میکنند دچار بحران میکند. مادر که توسط یکی از دوستان از محل اختفای پسرش آکاه میشود، پس از ملاقات با او، وی را تحویل مقامات قضایی میدهد. مادر خانواده با صبر و درایت باعث مدیریت بحران خانواده می شود .در این فیلم مهناز افشار، علی مصفا، سهیلا رضوی، سارا بهرامی، آرش مجیدی، مانی رحمانی، مانیا علیجانی و علیرضا کمالی نقش آفرینی کرده اند.
«خشم و هیاهو»
«خشم و هیاهو» فیلم جدید هومن سیدی، بازیگر و کارگردان سینما و تلویزیون است. این سینماگر هم در عرصه بازیگری و هم در زمینه کارگردانی از پتانسیل خوبی بهره برده که اگر به درستی هدایت شود میتواند، در این حوزه تاثیر بسیار خوبی از خود به جا گذارد.
در «خشم و هیاهو» کارگردان سعی دارد ساختاری نو را در کار خود مد نظر قرار دهد. برای همین هم سعی میکند ارتباطی بین روایت داستانی و مستند برقرار نماید. در کلامی میتوان گفت، این اثر از آن دست کارهایی است که تماشاگر از دیدن آن ضرر نمیکند، اما چیزی هم به دست نمیآورد.
درباره گرایشات مذهبی در فیلم هم باید گفت که در تمامی کارهای این فیلمساز هم ما برداشتهایی آن چنانی از موضوعات دینی را نمیبینیم. در این میان اگر اشارهای نیز وجود دارد، به صورت مستتر است. برای همین در «خشم و هیاهو» این ویژگی به عینه قابل مشاهده است و نمیتوان نکته یا برداشتی واضح از اخلاقیات اسلامی مشاهده کرد.
در این فیلم؛ طناز طباطبايی، نويد محمدزاده، سعيد چنگيزيان، بهناز جعفری، رضا بهبودی، رعنا آزادی ور و بهزاد عمرانی نقش آفرینی کردهاند و در خلاصه داستان این فیلم آمده: زندگی به من آموخت که هيچ چيز از هيچ کس بعيد نيست!